Παγκόσμια πρωτοτυπία τα ... «ελληνικά διόδια»

Toυ Γιάννη Γκόλια*

H λογική της εφαρμογής διοδίων για τη χρήση της οδικής υποδομής είναι απλή. Ο χρήστης του συγκεκριμένου έργου ο οποίος ωφελείται, πληρώνει κάποιο τίμημα που είναι ανάλογο της αποκομιζόμενης ωφέλειας (συνήθως συνδυασμός χρόνου και ασφάλειας).

Η υιοθέτηση όμως εφαρμογής διοδίων για τη χρήση έργου που θα αναβαθμιστεί στο μέλλον διεκδικεί παγκόσμια πρωτοτυπία και επιβεβαιώνει το γεγονός ότι στην χώρα μας οι οικονομικοί κανόνες και γενικότερα οι έννοιες διαστρεβλώνονται στην υπηρεσία της συγκυρίας.

Στη πραγματικότητα η πληρωμή δήθεν διοδίων δεν είναι άλλο από μια πρόσθετη φορολογία που κρίθηκε σκόπιμο να επιβληθεί σε εκείνους τους πολίτες που χρησιμοποιούν σήμερα τον οδικό άξονα, με την υπόθεση ότι αυτοί θα τον χρησιμοποιούν και στο μέλλον και επομένως είναι σωστό να επιβαρυνθούν για την αναβάθμισή του. Η υπόθεση αυτή είναι λανθασμένη για την πλειοψηφία των μετακινούμενων, σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία. Αλλά ακόμη και αν ήταν σωστή θα οδηγούσε σε επικίνδυνες λογικές ότι η κατασκευή των υποδομών χρηματοδοτείται, μερικά έστω, από τους πολίτες που σχετίζονται με την ευρύτερη περιοχή επιρροής των έργων.

Μοναδικό πλεονέκτημα της υιοθέτησης της παραπάνω υπόθεσης είναι το γεγονός ότι στην πραγματικότητα οδηγεί σε άμεση είσπραξη χρημάτων για το έργο. Το πλεονέκτημα είναι ιδιαίτερα σημαντικό όταν υπάρχει δυσκολία εξεύρεσης κεφαλαίων για την συγχρηματοδότηση από πλευράς πολιτείας. Μια ευνομούμενη όμως πολιτεία δεν μπορεί να βαπτίζει το κρέας ως ψάρι ανάλογα με την περίσταση. Εφ’ όσον κάποιοι πολίτες υποχρεώνονται πρακτικά να χρηματοδοτήσουν μέρος του έργου παραχώρησης με τα δήθεν διόδια ας θεσμοθετηθεί μια διαδικασία που θα εξασφαλίζει ότι στο βαθμό που το χρηματοδοτούν είναι και αυτοί (μικρο)μέτοχοι του έργου. Σε τελευταία ανάλυση τα χρήματά τους δεν έχουν άλλη αξία από εκείνα των εργολάβων.

*Συγκοινωνιολόγος, Καθηγητής ΕΜΠ

kathimerini.gr